တရုတ္ျပည္သည္ ေရွးယခင္ ကတည္းကပင္ လူဦးေရက ေျမႏွင့္ အရင္းအျမစ္ အမ်ားအေပၚ နာနာ ဖိစီးလာ ခဲ့ေသာ တိုင္းျပည္ တစ္ျပည္ ျဖစ္သည္။ အက်ိဳးဆက္ကား သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ယိုယြင္းမႈ သိသိသာသာ ျဖစ္ပြားခဲ့ျခင္းပင္တည္း။
လိုအက္စ္ကုန္းျမင့္ (loess Plateau) သည္ ကမာၻေပၚတြင္ အႀကီးမားဆံုးႏွင့္ အဆိုးရြာဆံုး ယိုယြင္းခဲ့ရာ ေနရာ ေဒသအျဖစ္ ယူဆရသည္။ ဤသို႔ယိုယြင္းရျခင္း၏ အေၾကာင္းရင္း မ်ား ကို ပိုမိုနားလည္ လာခဲ့ၾကသည့္တိုင္ ေလာေလာဆယ္ အသက္ရွင္ ရပ္တည္ ေရးတိုက္ပြဲႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရေသာ အမ်ားျပည္သူတို႔ အဖို႔ အနာဂတ္ မ်ိဳးဆက္မ်ား အေပၚ က်ေရာက္မည့္ ဒဏ္ခတ္မႈကို ဆင္ျခင္ျခင္း မရွိေသးေခ်။
တရုတ္ျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီသည္ အလွ်င္အျမန္ စက္မႈထြန္းကားေရး ရည္မွန္းခ်က္ကို ဦးထိပ္ပန္ဆင္လ်က္ အာဏာ ရရွိလာခဲ့သည္ ျဖစ္ရာ။ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ျပႆနာကို ဂရုစိုက္ ခဲ့ပံုမရေခ်။ ဆယ္စုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာပင္၊ ပါတီႏွင့္ အစိုးရ အာဏာပိုင္တို႔သည္ ဤျပႆနာမ်ိဳးမ်ား ရွိသည္ဟုပင္ အသိအမွတ္ျပဳေဖၚ မရခဲ့ေခ်။ ေျဖရွင္းေပးဖို႔ကား အပံုႀကီး ပို၍ပင္ ေဝးခဲ့ေခ်ေသးသည္။ ဟိုးယခင္ (၁၉၇၂) ခုႏွစ္ေလာက္က စက္ရံု မီးခိုးေခါင္းတိုင္ ဒါဇင္ေပါင္း မ်ားစြာတို႔မွ က်ပ္ခိုးမ်ား သြန္ထုတ္ေနျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ အေနာက္တိုင္း သတင္းေထာက္ တစ္ေယာက္ က မိမိ၏ ထင္ျမင္ခ်က္ကို ေျပာျပခဲ့ရာ၌ ညစ္ညမ္းမႈသည္ ပတ္ဝန္းက်င္ ဘာျဖစ္ျဖစ္ ဂရုမစိုက္သည့္ ေလာဘသား အရင္းရွင္တို႔၏ လက္ခ်က္ သာျဖစ္သည္ဟု တဖက္ က သူ႔ကို ျပန္ေျပာခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။ ေလာဘသား အရင္းရွင္တို႔ မရွိေတာ့သည္ အခ်ိန္မွ စ၍ တရုတ္တို႔ သည္ ပတ္ဝန္းက်င္ ညစ္ညမ္းမႈကို စိုးရိမ္စရာ မရွိခဲ့ေတာ့ေခ်။
တကယ္ေတာ့ စိုးရိမ္မႈ ရွိခဲ့ရိုး အမွန္ပင္ ျဖစ္သည္။ သာဓကအားျဖင့္ ေဖၚ ျပရမည္ ဆိုပါလွ်င္၊ အႀကီးအက်ယ္ ခုန္ပ်ံ ကူးေျပာင္းေရး လႈပ္ရွားမႈ (Great Leap Forward) ေၾကာင့္ ဧရာမ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ျပႆနာ ႀကီးမ်ား ျဖစ္ပြားခဲ့ေၾကာင္းကို လူအေတာ္ မ်ားမ်ားက မ်က္ဝါး ထင္ထင္ ျမင္ေတြ႔ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ (၁၉၅၈) ခုႏွစ္က အိမ္ျခံတြင္း သံရည္က်ိဳဖိုမ်ားတြင္ သံမဏိ ထုတ္လုပ္ရာ၌ တိုင္းျပည္၏ ေက်ာက္မီးေသြး မ်ားကို ဘုန္းေပါလေအာ သံုးခဲ့ရာ၊ အခ်ိဳ႕နယ္ေျမ ေဒသမ်ားရွိ လယ္သမားမ်ားအဖို႔ ေဆာင္းရာသီ ဒဏ္ခံႏိုင္ေအာင္ အေႏြးဓါတ္ေပးမည့္ ေလာင္စာအတြက္ သစ္ေတာႏွင့္ ခ်ံဳပင္မ်ားကို အေျပာင္ရွင္းခဲ့ရသည္။ (၁၉၇၀) ခု လြန္ႏွစ္မ်ားအတြင္းကလည္း တိဘက္ျပည္နယ္မွာ ဘာလီအစား ဂ်ံဳကို အစားထိုး စိုက္ပ်ိဳးေရး ကေရာ္မယ္ စီမံကိန္းေၾကာင့္ ေျမဆီ ခန္းေျခာက္ၿပီး၊ အငတ္ေဘး ဆိုက္ခဲ့ဖူးသည္။ မီးခိုလံုးႀကီးမ်ား တအူအူ ထြက္ေနေသာ စက္ရံုမ်ား၏ အနီးအနားတြင္ ေနထိုင္ၾကသူမ်ားက က်ပ္ခိုးဒဏ္ကို ခံေနရေၾကာင္း တိုင္တန္း ခဲ့ၾကသည္။
ဤျပႆနာမ်ားကို ေရာ၍ အျခား ျပႆနာမ်ားကိုပါ ေျဖရွင္းရန္ ႀကိဳးပမ္းေသာ အားျဖင့္ (၁၉၇၃) ခုႏွစ္၊ ၾသဂုတ္လတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီက သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ေရး လုပ္ငန္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပည္လံုးကၽြတ္ ကြန္ဖရင့္တရပ္ ေခၚဆိုခဲ့သည္၊
(၁၉၇၄) ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီ၏ လက္ေအာက္၌ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ ေရး ရံုး (Office of Environmental Protection) ကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္ အႏွံ႔အျပားလည္း ျပည္နယ္ အဆင့္ ရံုးမ်ားကို တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ ရံုးသည္ ဝန္ႀကီးဌာန သို႔မဟုတ္ ေကာ္မရွင္တို႔ ေလာက္ လက္ေအာက္ခံရံုးမ်ား အေပၚ အာဏာ မရွိခဲ့ေခ်။ ႏိုင္ငံေတာ္ အဆင့္ ရံုးသည္ ညွိႏႈိင္းေပးျခင္း၊ စီမံကိန္း ခ်ျခင္းတို႔ကိုေတာ့ လုပ္ႏိုင္ခဲ့သည္။ သို႔ရာတြင္ အာဏာတည္ေအာင္ေတာ့ မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ေခ်။ အမ်ိဳးသား ျပည္သူ႔ကြန္ဂရက္ (NPC) သည္ (၁၉၇၉) ခုႏွစ္က၊ တရုတ္ျပည္သူ႔ သမတႏိုင္ငံ၏ ပထမဦးဆံုး ေသာ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ကာကြယ္ေရး ဥပေဒကို အတည္ျပဳ ေပးခဲ့သည္။ သို႔ျဖစ္သည့္တိုင္ ဘ႑ာေငြ ေထာက္ပံေရး၊ လူအင္အားႏွင့္ စည္းရံုးေရးတို႔တြင္မလံုေလာက္ မႈမ်ား ရွိေနခဲ့ရာ၊ ဥပေဒ ျပဌာန္းခ်က္မ်ား အာဏာတည္ေရးမွာ အခက္အခဲ ရွိေနခဲ့သည္။သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ အစိမ္းေရာင္ ေရညိွမ်ား အဆမတန္ ေပါက္ဖြားရွင္သန္ၿပီး Qindao ျမစ္ကို ဖံုးလႊမ္းေနစဥ္ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ယိုယြင္းမႈသည္ (၁၉၉၀) ခုႏွစ္ အေရာက္တြင္ အမ်ားျပည္သူ စိုးရိမ္ပူပန္စရာ ျပႆနာတရပ္ ျဖစ္လာခဲ့ၿပီး၊ ယခုလည္း ဆက္ျဖစ္ ေနဆဲပင္ရွိသည္။ ေရညစ္ညမ္းမႈကို တရုတ္ျပည္၏ အဓိက ျပႆနာႀကီးအျဖစ္ သေဘာထားၾကသည္။ ဤေရညစ္ညမ္းမႈသည္ အမ်ား ျပည္သူ တို႔၏ က်န္းမာေရးအဖို႔ အႀကီးမားဆံုး အႏၲရာယ္ႀကီးျဖစ္သည္။ (၂၀ဝ၅) ခုႏွစ္က စ၍ တရုတ္ ျပည္မႀကီး၏ အႀကီးဆံုးၿမိဳ႕ (၆၆၉) ၿမိဳ႕အနက္ (၄၀ဝ) ေက်ာ္မွာ ေရ မလံုေလာက္ မႈျဖစ္ပြားေနခဲ့သည္။ ႏွစ္စဥ္လိုလိုပင္ ျမစ္ေရမ်ား နိမ့္သည္ထက္ နိမ့္ဆင္းလာေၾကာင္း သတင္း မ်ား ၾကားေနရသည္။ တရုတ္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္းသည္ (၁၉၈၀)ခု လြန္ႏွစ္မ်ားကစ၍ မိုးေခါင္သည့္ဒဏ္ကို တေလွ်ာက္လံုး ခံလာခဲ့ရသည္။
တရုတ္ျပည္ ေျမာက္ပိုင္း၌မူ ေရႀကီးမႈမ်ား ပို၍ ဆိုးဆိုးရြားရြား ျဖစ္ပြားလာခဲ့သည္။ (၂၀၃၀) ခုႏွစ္ အေရာက္ တြင္ လူဦးေရသည္ (၁.၆) ဘီလီယံ ရွိလာမည္ဟု တြက္ထားရာ၊ လူတဦးခ်င္း အတြက္ ေရရွိမႈ ပမာဏသည္ (၁, ၇၆၀) ကုဗမီတာသာ ရွိလိမ့္မည္ ျဖစ္ၿပီး၊ ကၽြမ္းက်င္သူ ပညာရွင္မ်ား သတ္မွတ္ထားေသာ အနိမ့္ဆံုး ပမာဏ (၁, ၇၀ဝ) ၏ အထက္မွာ သီသီေလးသာ ရွိေတာ့မည္။ လူတဦးခ်င္း အတြက္ ရရွိေသာ လက္ရွိ ေရပမာဏ (၂, ၂၀ဝ) ကုဗမီတာ သည္ ကမၻာ့ ပ်မ္းမွ်ႏႈန္း၏ (၄) ပံု (၁) ပံုမွ်သာရွိသည္။ တႏွစ္တာ၏ ေရရွား ရာသီမ်ား၌ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားတြင္ ေရ မလံုေလာက္မႈသည္ ရိုးေနေသာ ကိစၥျဖစ္သည္။ စက္ရံုမ်ားတြင္လည္း ေရ မရသျဖင့္ လုပ္ငန္း ရပ္ထားၾကရသည္။
ဆိုးဆိုးရြားရြား ေရ ညစ္ညမ္းမႈေၾကာင့္ ေသာက္၍ ရေသာ ေရ အက်န္ နည္းရျခင္း ျဖစ္သည္။ စီးပြားေရး ႀကီးထြားမႈသည္ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ညစ္ညမ္းမႈကို အဆတိုး ႏႈန္းျဖင့္ ျဖစ္ပြားေစပါသည္။ ေက်းလက္ နယ္ေျမ ေဒသသည္လည္း ဓါတ္ေျမၾသဇာမ်ား၊ အဆိပ္ ပိုးသတ္ေဆးမ်ားျဖင့္ ညစ္ညမ္း ေနေသာ စိုက္ပ်ိဳးေရး စြန္႔ပစ္ေရမ်ား၏ ဒဏ္သင့္ ခံရေလသည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ နယ္ေျမ ေဒသမ်ား၌ သတၱဳဓါတ္ႏွင့္ ေအာ္ဂဲနစ္ အညစ္ အေၾကးမ်ား၏ ပါဝင္မႈႏႈန္း ျမင့္မားျခင္းက လူသားမ်ားမွာေရာ၊ ေရသတၱဝါမ်ားမွာပါ ကင္ဆာေရာဂါႏွင့္ ပံုပ်က္ သေႏၶသား ေမြးဖြားမႈ မ်ားကို ျဖစ္ပြားေစပါသည္။ နယ္ေျမေဒသ အေတာ္မ်ားမ်ား၌ ရာစုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ အသံုးျပဳလာခဲ့ေသာ ေသာက္ေရတြင္းမ်ားကို စြန္႔ပစ္ေန ရေတာ့သည္။ အခ်ိဳ႕ေသာ ျမစ္မ်ားႏွင့္ အင္းအိုင္မ်ား၌ ငါးမ်ား ေန၍မရေတာ့ၿပီ။ ထံု႔ပိုင္း၊ ထံု႔ပိုင္းတက္လာတတ္ၿပီး၊ ပင္လယ္ထြက္ စားစာရာ မ်ားမွာ အဆိပ္သင့္မႈ ျဖစ္ပြားေစေသာ “ဒီေရနီမ်ား” က ကမ္းရိုးတန္း ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားကို ၿခိမ္းေျခာက္ ေနလ်က္ရွိသည္။ ညစ္ညမ္းမႈ ျဖစ္ၿပီးေသာ ေသာက္ေရသည္ အသည္းေရာင္ေရာဂါ၊ အစာအိမ္ကင္ဆာ၊ အသည္းကင္ဆာ၊ အူကင္ဆာ ျဖစ္ပြားမႈႏႈန္း ျမင့္လာျခင္းႏွင့္ ဆက္စပ္ေနသည္။ ရွိေနေသာ ေရကို ဆင္ျခင္ တိုင္းထြာမႈမဲ့စြာ သံုးစြဲေနၾက ရမည္ လားဟု တရုတ္ ကၽြမ္းက်င္သူ ပညာရွင္မ်ားက အျပစ္ဖို႔ကာ၊ အိမ္ေထာင္စုမ်ား ႏွင့္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္း မ်ား သံုးစြဲေသာ ေရ၏ ယူနစ္အလိုက္ ေငြေပးေဆာင္ေစပါက အေျခအေန သိသိ သာသာႀကီး ပိုေကာင္းလာ လိမ့္မည္ဟု အႀကံျပဳၾကသည္။ ပင္လယ္ေရကို ေရခ်ိဳအျဖစ္သို႔ က်ိဳခ်က္ျခင္း လုပ္ငန္းကိုလည္း အႀကံျပဳ တင္ျပ ၾကသည္။ သို႔ရာတြင္ ေလာေလာဆယ္ အခ်ိန္၌ ဤလုပ္ငန္းက အလြန္ ေငြကုန္ေၾကးက် မ်ားသည္။
အလြန္ေငြကုန္ၾကးက်မ်ားေသာ ေနာက္လုပ္ငန္းတကား ေတာင္ပိုင္းမွ ေျမာက္ပိုင္းသို႔ ေရသြယ္ပို႔ေရး စီမံကိန္း လုပ္ငန္းျဖစ္သည္။ ဤစီမံကိန္း ႏွင့္ ပတ္သက္၍ သို႔ေလာ သို႔ေလာ ေတြးစရာ အမ်ားအျပား ရွိေနသည္။ ပို႔ေဆာင္ေပးမည့္ ေရက အလြန္ ညစ္ညမ္းေနေသာေၾကာင့္ မိမိတို႔ ေျမာက္ပိုင္းၿမိဳ႕မ်ားမွာ အက်ိဳးရွိသည္ထက္ ေရသန္႔စင္ရသည့္ ကုန္က်စားရိတ္က ပိုလိမ့္မည္ဟု ေရရွားေသာ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမွ အာဏာပိုင္မ်ားက ေထာက္ျပၾကသည္။ (၂၀ဝ၄) ခုႏွစ္၊ ေႏွာင္းပိုင္းေရာက္ခ်ိန္၌ ဤစီမံကိန္း အတြက္ ကုန္က်ထားသည့္ စားရိတ္ က သတ္မွတ္ထားေသာ ဘတ္ဂ်က္ထက္ ပိုႏွင့္ေနၿပီ ျဖစ္သည္။ သြယ္ပို႔မည့္ ေရသည္ ရွန္ေဒါင္းၿမိဳ႕သို႕ (၂၀ဝ၇) ခုႏွစ္တြင္ ၄င္း၊ ပီကင္းၿမိဳ႕သို႕ (၂၀၁၀) ခုႏွစ္တြင္ ၄င္း ေရာက္ရန္ျဖစ္သည္။
တရုတ္ျပည္၏ ကမ္းရိုးတန္းေဒသမွာ လူဦးေရ အႀကီးအက်ယ္ တိုးမႈေၾကာင့္ ေျမေပၚေရ မလံုေလာက္မႈ ျဖစ္ပြားရျခင္း ျဖစ္သည္။ ေရ လံုေလာက္ေရး အတြက္ ေျမေအာက္ ေရကို အသံုးျပဳျခင္းသည္ ေျမျပင္ နိမ့္ဆင္း မႈ ျဖစ္ပြားေစပါသည္။ ေျမျပင္ နိမ့္ဆင္းမႈသည္ ေနအိမ္မ်ား ႏွင့္ လုပ္ငန္းမ်ား၏ တည္ေဆာက္ပံု အေနအထား ကို ထိခိုက္ေစသည့္ အျပင္ (အထူးသျဖင့္ ပင္လယ္ ေရမ်က္ႏွာျပင္က ႀကိဳတြက္ထားသည့္ အတိုင္း ျမင့္တက္ လာမည္ဆိုပါက) ကမ္းရိုးတန္းၿမိဳ႕ ႀကီးမ်ားမွာ ေရႀကီးခံရမည့္ အႏၲရာယ္ကို ပို၍ ခံရေစႏိုင္ပါသည္။ ၿမိဳ႕ႀကီးမ်ားမွာ အိမ္ယာ ေဆာက္လုပ္ေရး စီမံကိန္းမ်ား ေရးဆြဲရာ၌ ဤအခ်က္ကို ထည့္သြင္း စဥ္းစားရန္ တရုတ္ သိပၸံ အကယ္ဒမီ အဖြဲ႔(Chinese Academy of Science) က သတိေပးထားသည္။
ရွန္ဟိုင္းၿမိဳ႕၏ အလြန္အမင္း ေငြကုန္ေၾကးက် မ်ားၿပီး၊ ၾကြားလံုးထုတ္ရံု သက္သက္မွ် အသစ္ တည္ေဆာက္ ထားေသာ ေျမေအာက္ သံလိုက္ ဓါတ္အားသံုး ရထားလမ္းသည္ ယခု နိမ့္ဆင္း ေနလ်က္ရွိသည္။ အီတလီႏိုင္ငံ၏ ဗင္းနစ္ၿမိဳ႕ သည္ လြန္ခဲ့ေသာ ရာစုႏွစ္ အတြင္းမွာ (၂၄) စင္တီမီတာသာ နိမ့္ဆင္း ခဲ့ေသာ္ လည္း အေရွတိုင္း၏ ဗင္းနစ္ဟု ေခၚဆိုေနၾကေသာ ဆူဇူၿမိဳ႕(Suzhou) သည္ (၁၉၅၀) ခုႏွစ္မ်ား ေနာက္ပိုင္း မွာ (၁.၅)မီတာ နိမ့္ဆင္း သြားခဲ့ၿပီ ျဖစ္သည္။ အဓိကရ ပင္လယ္ဆိပ္ကမ္း ၿမိဳ႕ႀကီး တၿမိဳ႕ျဖစ္ေသာ နင္းဘို (Ningbo) ၿမိဳ႕သည္ (၂၀၃၀)ခုႏွစ္ အေရာက္တြင္ ပင္လယ္ေရ မ်က္ႏွာျပင္ထက္ နိမ့္သြားဖြယ္ရွိသည္။ ေျမျပင္ေပၚသို႔ ဆားငန္ေရတက္ျခင္းသည္ ေျမဆီလႊာကို ဆားငန္ဓါတ္ ေပါက္ေစၿပီး၊ သီးႏွံကိုလည္း အထြက္ ေလ်ာ့ေစသည့္ အျပင္ ယိုယြင္း တိုက္စားမႈကိုလည္း ဆက္လက္ ျဖစ္ပြားေစပါသည္။ ပုလဲ ျမစ္ဝကၽြန္းေပၚ ေဒသ၏ တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ေဒသေန ျပည္သူအေတာ္မ်ားမ်ား အတြက္ မႀကံဳစဖူး ၾကြယ္ဝမႈ မ်ားကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးခဲ့သည္ မွန္ေသာ္လည္း လြန္ခဲ့ေသာ (၁၅) ႏွစ္ အတြင္း တံတားမ်ား၊ ဆိပ္ခံ ေဘာ တံတား မ်ားႏွင့္ ဆပ္ကမ္း သိုေလွာင္ရံုႀကီးမ်ား တည္ေဆာက္မႈ ေၾကာင့္ ေဂဟစနစ္မွာ ပ်က္စီး ထိခိုက္ခဲ့ ရသည္။ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ဆိုင္ရာ သိပၸံပညာရွင္မ်ားက တရုတ္ျပည္၏ ေရ အရင္းအျမစ္ႏွင့္ စိုက္ပ်ိဳးေျမ မ်ားသည္ မႏိုင္ဝန္ကို ထမ္းေနၾကရသည္ဟု သတိေပးထားသည္။ ေဂဟစနစ္အား တရုတ္ျပည္ လူ႔အဖြဲ႔ အစည္း. က်ားကန္ေပးမႈ သည္ ခ်ိနဲ႔လွပါေပသည္ ဟုလည္း စိုးရိမ္ ပူပန္ေနၾကသည္။
(ဆက္လက္ေဖၚ ျပပါမည္)
ေမာင္ေမာင္သန္း
Dreyer,June Teufel."Quality-of -life: Health, Demography, and the Environment", in China`s Political System: Modernization and Tradition(6th Edition), New York: Pearson Longman,2008), pp.250-252 ကို ျပန္ဆိုပါသည္။
0 comments: