စကၤာပူတြင္ ဘြဲ႔အတု၊ လက္မွတ္အတုမ်ားအတြက္ အေရးယူရေသာ ကိစၥမ်ားပင္ ရွိေနေလၿပီ။ Straits Times သတင္းစာတြင္ သတင္းမ်ား ဖတ္ရသည္။ ၈-၈-၂၀၀၈ ေန႔ထုတ္ႏွင္႔ ၃၀-၈-၂၀၀၈ ေန႔ထုတ္ Strait Times သတင္းစာမွ အလိမ္အညာ ဘြဲ႔လက္မွတ္မ်ားအေၾကာင္း သတင္းႏွင့္ေဆာင္းပါမ်ားကုိ ကြ်န္ေတာ္ ဖတ္လုိက္ရပါသည္။
မေလးရွားႏွင္႔ အတုအေယာင္ဘြဲ႕
၂၀၀၈ ခု၊ စက္တင္ဘာလထဲတြင္ မေလးရွား၌ အႀကိတ္အနယ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတစ္ခု က်င္းပခဲ႔သည္။ အတုိက္အခံ အန္၀ါအီ ဘရာဟင္ႏွင္႔ အာဏာရ ဘာရီဆန္နက္ရွင္နယ္မွ အာရစ္ရွား အိုမာရွား တို႔ အဓိက ၿပိဳင္ဖက္ ျဖစ္သည္။ မဲဆြယ္ပြဲကာလတြင္ အာရစ္ရွား အိုမာ ရွား အေပၚ စြပ္စြဲခ်က္တစ္ခု ေပၚထြက္လာ၏။ သူသည္္ အတု အေယာင္ တကၠသိုလ္တစ္ခုႏွင္႔ ဆက္သြယ္ၿပီး Ph.D ဘြဲ႔ယူရန္ ႀကိဳးစားေနသည္ဟု သူ႔အေပၚ စြပ္စြဲသည္။ ထိုသတင္းကို သတင္းစာမ်ားတြင္ ဖတ္ရွႈရသည္။ အင္တာနက္ သတင္းမ်ားတြင္လည္း ေတြ႔ရသည္။ အာရစ္ရွား အိုမာသည္ ဘြဲ႔ရသူ မဟုတ္။ ေပၚလီတက္ကနစ္မွ ဒီပလိုမာ ရရွိထားသူ GTI အဆင္႔ ျဖစ္သည္။ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး Ph.D သင္တန္းသားအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ခြင္႔ရသလဲဟု ေမးခြန္းထုတ္ထား၏။ ေနာက္ဆံုးတြင္ “ကြ်န္ေတာ္ Ph.D သင္တန္းက ထြက္လိုက္ပါၿပီ။ အသိအမွတ္ျပဳဘြဲ႔ မဟုတ္လို႔ပါ” ဟု အာရစ္ရွား အိုမာရွားက ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ေလသည္။ သူ႔အေပၚ စြပ္စြဲသူမ်ားက သူ မွတ္ပံုတင္ထားေသာ တကၠသိုလ္၏ အမည္ကို Edison University of Technology ဟု ေဖာ္ထုတ္ထားသည္။
အာရစ္ရွား အိုမာရွားက တကၠသိုလ္၏ အမည္မွန္မွာ Edision University of Technology ျဖစ္ၿပီး British Virgin Islands တြင္ မွတ္ပံုတင္ထားေသာ တကၠသိုလ္ ျဖစ္ပါသည္ဟု ရွင္းျပသည္။ (Virgin Islands သည္ ၿဗိတိသွ်ပိုင္ ကြ်န္းကေလးျဖစ္ၿပီး ထိုကြ်န္းတြင္ မွတ္ပံုတင္ေသာ ကုမၸဏီမ်း အခြန္အတုတ္ေပးေဆာင္မွႈ အလြန္သက္သာ သည္။ အခြန္တိမ္းေရွာင္လိုေသာ လုပ္ငန္းမ်ား ကုမၸဏီ မွတ္ပံုတင္ေလ႔ရွိေသာ အရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာ႔စီးပြားေရးေလာကတြင္ လူသိမ်ားပါသည္။)
******************
စကၤာပူတြင္ ဘြဲ႔လက္မွတ္အတုမ်ား ျပည္ပမွာ ယူလာၿပီး ေက်ာင္း၀င္ခြင္႔ သို႔မဟုတ္ အလုပ္ေလွ်ာက္သူပါ မ်ားစျပေနၿပီ။ ၈-၈-၂၀၀၈ ထုတ္ Straits Times သတင္းစာတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၌ ေတြ႔ရွိေသာ ဘြဲ႔လက္မွတ္ အတု သံုးစြဲသူမ်ားတြင္ စကၤာပူမွ ၃၆ ဦး ပါ၀င္ေၾကာင္း ေရးသားထားသည္။ သတင္းစာက နာမည္ ေဖာ္ျပခံရသူ အခ်ဳိ႕ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းေသာအခါ ၆ ဦးက ဘြဲ႔လက္မွတ္၀ယ္ယူခဲ႔တာ မွန္ကန္ေၾကာင္း ၀န္ခံထားသည္။ ထုိ ၆ ဦးအနက္ ၄ ဦးတို႔သည္ သူတို႔၏ ပညာရည္ႏွင္႔ အေတြ႔အႀကံဳ မွတ္တမ္းလႊာ (resume) တြင္ ဘြဲ႔အတုကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားသည္။ ႏွစ္ေယာက္က စာရင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ‘တကၠသို္လ္’ မွ ဘြဲ႔ရရွိေၾကာင္း ထိုတကၠသိုလ္သည္ ‘ဘြဲ႔စက္ရံု’(degree mill) ျဖစ္သည့္ အခ်က္ကို မသိခဲ႔ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။
ဘြဲ႔လက္မွတ္အတု သံုးစြဲခဲ႔သည္ဟု ယူဆရေသာ ေက်ာင္းဆရာတစ္ဦး၏ ကိစၥကိုစကၤာပူ ပညာေရး၀န္ႀကီး ဌာနက စံုစမ္းအေရးယူရန္ ရွိသည္ဟု သတင္းရရွိသည္။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ ေဒးဗစ္တန္ လင္း၀ွပ္က သူသည္ St. Regis University မွ ေပးမည့္ ဘြဲ႔အေၾကာင္း စံုစမ္းရံုသာ စံုစမ္းခဲ႔ေၾကာင္း၊ မ၀ယ္ခဲ႔ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းဆရာ ေဒးဗစ္နယ္ဆင္ ဆင္မ်ဴရယ္က St. Riegis University မွ B.A ဘြဲ႔လက္မွတ္ကို စကၤာပူ ေဒၚလာ ၄၀၀၀၀ ေပးၿပီး ၀ယ္ခဲ႔သည္ ဆို၏။ ေနာက္မွ ၄င္းမွာ အသိအမွတ္ ျပဳခံရေသာ တကၠသိုလ္မဟုတ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္ဟု ဆို၏။
စကၤာပူတြင္ NorthBridge Road တြင္ ဖြင္႔လွစ္ထားေသာ သင္တန္းေက်ာင္း၌ မစၥတာ ဂ်ဳိးဇက္ဆာဂူဆင္ ဆိုသူ အဂၤလိပ္စာ သင္တန္းေပးခဲ႔သည္။ သူ႔ဘြဲ႔လက္မွတ္မ်ားမွာ St. Lourders University က ေပးေသာ BA(Business) ႏွင္႔ MA (Education) ျဖစ္သည္။ ၄င္းသည္လည္း ‘ဘြဲ႔စက္ရံု’ တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္ဟု သတင္းေဆာင္းပါးတြင္ ေရးထား၏။
စကၤာပူ လူ၀င္မွႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင္႔ လူ႔အင္အား၀န္ၾကားဌာနတို႔ကလည္း ၀င္ေရာက္လာသူမ်ား ယူလာသည့္ လက္မွတ္အတုမ်ားကို ေတြ႕ေနသည္။ ေတြ႔ရွိသည့္အထဲတြင္ ႏိုင္ငံျခားသားက မ်ားေသာ္လည္း စကၤာပူႏိုင္ငံ သားမ်ားလည္း ဘြဲ႔လက္မွတ္အတု သံုးစြဲမွႈ တိုးပြားလ်က္ ရွိေနသည္ဟု သိရသည္။ အာရွႏွင္႔ အေရွ႕အလယ္ ပိုင္း နိုင္ငံမ်ားတြင္ လူ၀င္မွႈႀကီးၾကပ္ေရးအတြက္ ကန္ထရိုက္ယူၿပီး စစ္ေဆးေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေပး ေနေသာ Itegra Screen အမည္ရွိ ကုမၸဏီက စစ္ေဆသမွ်တဓြင္ ငါးရာခိုင္ႏွႈန္းခန္႔မွာ ဘြဲ႔လက္မွတ္အတု ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိသည္ဆို၏္။
Integra Screen မွ ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဂြ်န္ဘက္စတာက “ အင္တာနက္ေၾကာင္႔ လက္မွတ္အတု ထုတ္ေရာင္းသူ တိုးပြားေနေၾကာင္း။ စကၤာပူတြင္ အလုပ္ရရိွရန္ လက္မွတ္တု၀ယ္ယူသူမ်ားလည္း တိုးပြားေနေၾကာင္း” ေျပာဆိုသည္။
ဘြဲ႔လက္မွတ္စက္ရံု အမ်ားစုက လက္မွတ္တစ္ေစာင္ကို အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၅၀ မွ ၅၀၀၀ အထိ ေစ်းႏွႈန္း အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင္႔ ေရာင္းသည္။ အျမင္႔စား နည္းပညာကို သံုးၿပီး ျပဳလုပ္ထားေသာ ဘြဲ႔လက္မွတ္မ်ားကလည္း အစစ္မဟုတ္ေသာ္လည္း အလြန္သားနားသည္။
၃၀-၈-၂၀၀၈ ေန႔ Straits Times တြ္ စျႏၵာေဒ၀ီက အတုအေယာင္ ဒီဂရီမ်ားအေၾကာင္း ေဆာင္းပါးတစ္ေစာင္ ေရးထားသည္။ Belford University က ထုတ္ေပးေသာ ဘြဲ႔လက္မွတ္ ၂ေစာင္ကို ဓာတ္ပံုမိတၱဴႏွင္႔ ေဖာ္ျပထား သည္။ စကၤာပူဆရာ၀န္အသင္း၀င္ ‘ေဒါက္တာ’ ဦးေရထက္ အငယ္စား၊ အလတ္စား စီးပြားေရးလုပ္ငန္း မ်ားတြင္ ‘ေဒါက္တာ’ ဦးေရက ပိုမိုမ်ားျပားေနေၾကာင္း ဟာသေျပာေနၾကသည္ဟု စျႏၵာက ေဆာင္းပါးကို နိဒါန္းပ်ဳိးထားသည္။
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ဂုဏ္ထူးေဆာင္ Ph.D အတုႏွင္႔ ေဒါက္တာဘြဲ႔တပ္ထားေၾကာင္း။ ၄င္းဘြဲ႔မ်ားမွာ Preston, Wisconsin International ႏွင္႔ Kennedy Western အမည္ႏွင္႔ တကၠသိုလ္အတုမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း စျႏၵာက ေဖာ္ျပထားသည္။ ဘြဲ႔အတု၀ယ္ယူသူ သံုးမ်ဳိးသံုးစား ရွိသည္။ ပထမအစုမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား ျဖစ္၏္။ ဂုဏ္ရွိသည္ထင္ၿပီး ေဒါက္တာဘြဲ႔တပ္သူမ်ား ျဖစ္သည္။
ဒုတိယလူစုမွာ အတိုင္ပင္ခံပညာရွင္မ်ား၊ ပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ားမွ ကထိကမ်ား၊ နည္းျပမ်ား ျဖစ္သည္။ သူတို႔သည္ ပထမ ဘြဲ႔တစ္ခုရရွိၿပီး လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ အထိုက္အေလ်ာက္ ရွိ၏။ သို႔ေသာ္ Ph.D လက္မွတ္ျပၿပီး ေဒါက္တာဘြဲ႔အမည္ ေရွ႕ကတပ္လိုက္လွ်င္ ပိုၿပီး တင္႔တယ္သည္ဟု ခံယူသည့္ျပင္ ၀င္ေငြလည္း ပိုေကာင္းမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ ဘြဲ႔၀ယ္ယူျခင္း ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆံုးလူစုမွာ ဘြဲ႔မရေသးသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ဘြဲ႔လက္မွတ္အတုႏွင္႔ ‘လံၾကဳပ္ အမွတ္စာရင္းမ်ားကို သူတို႔က ၀ယ္ယူၿပီး တကၠသိုလ္၀င္ခြင္႔ ေလွ်ာက္ရာတြင္ အသံုးခ်သည္။ အလုပ္ေလွ်ာက္ရာတြင္ အသံုးခ်သည္။ လက္မွတ္အတုႏွင္႔ စကၤာပူတြင္ ဖမ္းမိသူမ်ားမွာ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား ျဖစ္၏္။
ေဒါက္တာဘြဲ႔အမ်ဳိးမ်ဳိး
ယခုအခါတြင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိေနေပသည္။
(၁) ပညာသင္ယူၿပီးမွ ရေသာ ေဒါက္တာဘြဲ႔ (Earned doctorate) သည္ ဂုဏ္သိကၡာရွိေသာ တကၠသိုလ္ႀကီး တစ္ခုခုတြင္ သတ္မွတ္ထားေသာ စံအတိုင္း သုေတသနေက်ာင္းသားအျဖစ္ အနည္းဆံုး ႏွစ္ႏွစ္ ေလ႔လာဆည္းပူးၿပီးေနာက္ အဆင္႔မီေသာ သုေတသန စာတမ္းတင္သြင္းၿပီးမွ ရရွိေသာ ဘြ႔ဲျဖစ္သည္။ Earned doctorate ရရွိလွ်င္ နာမည္ေရွ႕တြင္ ေဒါက္တာတပ္ေသ ထံုးစံသည္ ကမၻာအရပ္ရပ္လက္ခံေသာ က်င္႔ထံုးျဖစ္၏။
(၂)Honorary doctorate ေခၚ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔ကိုလည္း ဂုဏ္သိကၡာရွိေသာ တကၠသိုလ္ႀကီးမ်ားက ထိုက္တန္ေသာ ပညာရွင္ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ခ်ီးျမွင္႔ေလ႔ရွိသည္။ ဤကမၻာတြင္ ထိုက္တန္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အေျမာက္အျမားရွိေသာ္လည္း တကၠသိုလ္မ်ားက လူမေရြး ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဘြဲ႔ မေပးပါ။ ဘြဲ႔ခ်ီးျမွင္႔ခံရေသာ ပုဂၢိဳလ္သည္ တကၠသိုလ္ႏွင္႔ ပတ္သက္သူ။ ဥပမာ တကၠသိုလ္တြင္ လာေရာက္ ေဟာေျပာဖူးေသာ ပညာရွင္ျဖစ္မည္။ တကၠသိုလ္အသိုင္းအ၀ုိင္းက ေလးစားၿပီးပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္သည္။
ဂုဏ္္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔ ေပးအပ္ျခင္းမွာ ရရွိသူကို တကၠသိုလ္က ဂုဏ္ျပဳျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေျပာေလ႔ရွိ၏။ သို႔ေသာ္ တကယ္တမ္းတြင္ ထိုပုဂၢိဳလ္ႀကီႏွင္႔ တကၠသိုလ္ဆက္ဆံမွႈရွိေၾကာင္း ေပၚလြင္ေစၿပီး တကၠသုိ္လ္က ဂုဏ္ယူျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ေဒါက္တာဘြဲ႔ကို နာမည္ေရွ႕တပ္ေသာ အစဥ္အလာ ကမၻာႏိုင္ငံအမ်ားစုတြင္ မရွိပါ (ျမန္မာတြင္သာ ရွိပါသည္)။
(၃) ပညာရွင္မဟုတ္သူကို ဂုဏ္သိကၡာရွိ တကၠသိုလ္က ခ်ီးျမွင္႔ေသာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔မ်ား ရွိပါသည္။ ဥပမာ၊ တကၠသိုလ္အတြက္ ရက္ရက္ေရာေရာ လွဴဒါန္းေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို အတိုင္းအတာလိုက္ၿပီး ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဘြဲ႔ ေပးေလ႔ရွိပါသည္။
ႀကံဳႀကိဳက္သျဖင္႔ ေဖာ္ျပစရာ ရွိပါသည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က အႏုပညာရွင္မ်ားကို ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဘီေအဘြဲ႔မ်ား ေပးဖူးပါသည္။ ဥပမာ၊ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္က အၿငိမ္္႔မင္းသမီး အမာစိန္ (ယခု ေဒၚအမာစိန္) ကို ဘီေအဘြဲ႔ ေပးခဲ႔သည္။ အမာစိန္က တကၠသုိလ္နယ္ေျမတြင္ အၿငိမ္႔ပြဲေပါင္းမ်ားစြာ ကျပအသံုးေတာ္ခံခဲ႔ၿပီး တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား/သူ၊ ဆရာ/ဆရာမမ်ား၏ အသည္းစြဲမင္းသမီး ျဖစ္သည့္အခ်က္ကို တကၠသိုလ္က အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ျဖစ္၏။
အၿငိမ္႔မင္းသမီးကို ဘီေအ(ဂုဏ္ထူးေဆာင္) ဘြဲ႔ေပးစဥ္က မေပးသင္႔ပါဟု ေ၀ဖန္ေရးသားေျပာဆိုမွႈ ရွိခဲ႔ပံုမရပါ။ တကၠသိုလ္မ်ားက အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင္႔ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဘြဲ႔ေပးပါသည္။ ဥပမာ၊ ေယးလ္တကၠသိုလ္၏ သမိုင္းတြင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေဆာင္မ်ား ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းေသာ သူေဌး Elihu Yale ကို ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင္ပ တကၠသိုလ္က သူ႔အမည္ကို ခံယူသည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္ လြတ္လပ္ေရး စစ္ပြဲျဖစ္ပြားစဥ္ ေယးလ္တကၠသိုလ္ အေဆာင္မ်ားကို အဂၤလိပ္စစ္တပ္က ၿဖိဳဖ်က္ရန္ စီစဥ္ခဲ႔ရာ၌ မပ်က္စီးေအာင္ ကာကြယ္ေပးေသာ ေက်ာင္းသားေဟာင္း ဒက္ဒမန္ဖင္းနင္းကို ေယးလ္ေကာလိပ္က ဂုဏ္ထူးေဆာင္ေပးခဲ႔ေသာ မွတ္တမ္းရွိသည္။
(၄) အထက္ပါ ဘြဲ႔မ်ားအျပင္ ယခုေခတ္တြင္ မိုးဦးမွႈိလိုေပၚထြက္ေနေသာ degree mill ေခၚ ဘြဲ႔ေရာင္းစားသည့္ အမည္ခံ တကၠသုိလ္မ်ား၏ ဘြဲ႔မ်ားလည္း ရွိေနသည္။ ထိုဘြဲ႔တြင္လည္း ႏွစ္မ်ဳိးရွိျပန္သည္။ Earned doctorate အေယာင္ေဆာင္ၿပီး သုေတသနစုတမ္း (thesis) ေရးပါ၊ တင္လိုက္ပါ။ ဘြဲ႔ေၾကး (အေတာ္ကေလး) ေပးလွ်င္ ဘြဲ႔ရပါသည္။ စာတမ္းကို ကိုယ္တိုင္ေရးႏိုင္သူကေရး၊ သူမ်ားကို အငွားေရးခိုင္းလည္း ရသည္။ ဤကား ေပါ႔ေပါ႔တန္ ေငြ၀ယ္ Ph.D ျဖစ္သည္။
ေအာင္ျမင္ထင္ရွားသူ ျဖစ္ေလေသာေၾကာင္႔ သူ၏ ေအာင္ျမင္မွႈကို အသိအမွတ္ျပဳေသာအားျဖင္႔ (အမည္ခံတကၠသိုလ္က) အလွဴေငြလိုလို၊ ဘာလိုလို ေငြယူၿပီး ေပးေသာ အတုအေယာင္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔လည္း ရွိေသးသည္။ ေငြေၾကးအကုန္က်ခံႏိုင္လွ်င္ တကၠသိုလ္မွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ဘြဲ႔ရသူေနထုိင္ရာ ျပည္ပႏိုင္ငံသုို႔လာၿပီး ဘြဲ႔ေပးသည္မ်ားပင္ ရွိသည္ကို ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။ ထိုကဲ႔သို႔ေသာ အမည္ခံတကၠသိုလ္ ပရ၀ုဏ္ ရွိမည္ မထင္ပါ။
အစစ္ႏွင္႔အတု ခြဲျခားႏိုင္ပါသည္
တကၠသုိလ္တစ္ခုသည္ သိကၡာရွိေသာ ‘ပညာဓိက’ တကၠသုိလ္လား၊ ဘြဲ႔လက္မွတ္ရုံုလား ခြဲျခားရန္ လြယ္ပါသည္။
တကၠသုိလ္၏ အမည္ကို အင္တာနက္တြင္ ရွာၾကည့္ပါ။ တကၠသိုလ္ အဓိပဓိ (သို႔) ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဘယ္သူလဲ၊ ပရ၀ုဏ္ ဘယ္မွာ တည္ရွိသလဲ။ တကၠသုိလ္ရဲ႕ သမုိင္းအစက ဘယ္လိုလဲ။ သက္တမ္းဘယ္ေလာက္ ရင္႔ၿပီလဲ။ ထိုတကၠသုိလ္မွ ပါေမာကၡႏွင္႔ ဆရာ ဆရာမ၊ ေက်ာင္းသားမ်ား ထုတ္ေ၀ခဲ႔ၿပီးေသာ peer reviesed paper ေခၚ အဆင္႔ရွိ စာတမ္းမ်ား ဘယ္ဂ်ာနယ္ေတြမွာ ေတြ႕ႏိုင္သလဲ။ ဂ်ာနယ္ကလည္း ပညာရွင္ေလာက အသိအမွတ္ ျပဳေသာ ပညာရွင္မ်ားသိေသာ ၾကည့္ေသာ ဂ်ာနယ္ျဖစ္ရပါမည္။
ယခုေခတ္တြင္ စာတမ္းေရးသည္၊ စာတမ္းဖတ္သည္ဆိုရံုႏွင္႔ မျပည့္စံုပါ။ စာတမ္းသည္ အထင္ကရ ပညာရပ္စာေစာင္တြင္ ပါ၀င္ရမည္။ ထိုသို႔ပါ၀င္ရန္ ပညာရွင္အခ်င္းခ်င္း ေ၀ဖန္သံုးသပ္ၿပီးမွ ထည့္သြင္းျခင္း ျဖစ္သည္။ peer reviewed paper ဟုလည္း ေခၚပါသည္။
အဆင္႔ရွိေသာ Ph.D ဘြဲ႔ျဖစ္မျဖစ္ကို ထိုဘြဲ႔မရရွိမီက ျပဳလုပ္ေသာ သုေတသနကို ‘သမာဓိဒိုင္ အကဲျဖတ္ၿပီး စာတမ္း’ ထုတ္ေ၀ႏိုင္ျခင္း ရွိမရွိႏွင္႔ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ပါသည္။ ေလးစားေလာက္ေသာ တကၠသိုလ္မွ Ph.D မ်ားသည္ ဘြဲ႔ရခါနီး သို႔မဟုတ္ ရျပီးစတြင္ အထင္ကရ ပညာရပ္ဂ်ာနယ္တြင္ အနည္းဆံုးစာတမ္းတစ္ေစာင္၊ ႏွစ္ေစာင္ ေရးသားႏုိင္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
အင္တာနက္ေခတ္တြင္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးေရးသားေသာ သုေတသနစာတမ္းအမည္ႏွင္႔ ပါ၀င္ေသာ စာေစာင္ (ခုႏွစ္၊ လ၊ အတြဲနံပါတ္၊ စာမ်က္ႏွာ) အေသးစိတ္ရွာရန္ လြယ္ကူပါသည္။ ထိုစာတမ္းမည္မွ် အဆင္႔ရွိသည္ (သို႔) ပညာရွင္မ်ား ေလးစားသည္ကို တိုင္းတာေသာ Citation index ရည္ညႊန္းကိုးကား မွတ္တမ္းတြင္လည္း ရွာေဖြၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။
ဘိုးလွႈိင္
ေမတၱာ ကရုဏာ ေစတနာျဖင့္
စလင္းဇင္ေယာ္
စုစည္းရွာေဖြတင္ျပသည္။
မေလးရွားႏွင္႔ အတုအေယာင္ဘြဲ႕
၂၀၀၈ ခု၊ စက္တင္ဘာလထဲတြင္ မေလးရွား၌ အႀကိတ္အနယ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတစ္ခု က်င္းပခဲ႔သည္။ အတုိက္အခံ အန္၀ါအီ ဘရာဟင္ႏွင္႔ အာဏာရ ဘာရီဆန္နက္ရွင္နယ္မွ အာရစ္ရွား အိုမာရွား တို႔ အဓိက ၿပိဳင္ဖက္ ျဖစ္သည္။ မဲဆြယ္ပြဲကာလတြင္ အာရစ္ရွား အိုမာ ရွား အေပၚ စြပ္စြဲခ်က္တစ္ခု ေပၚထြက္လာ၏။ သူသည္္ အတု အေယာင္ တကၠသိုလ္တစ္ခုႏွင္႔ ဆက္သြယ္ၿပီး Ph.D ဘြဲ႔ယူရန္ ႀကိဳးစားေနသည္ဟု သူ႔အေပၚ စြပ္စြဲသည္။ ထိုသတင္းကို သတင္းစာမ်ားတြင္ ဖတ္ရွႈရသည္။ အင္တာနက္ သတင္းမ်ားတြင္လည္း ေတြ႔ရသည္။ အာရစ္ရွား အိုမာသည္ ဘြဲ႔ရသူ မဟုတ္။ ေပၚလီတက္ကနစ္မွ ဒီပလိုမာ ရရွိထားသူ GTI အဆင္႔ ျဖစ္သည္။ ဘယ္လိုလုပ္ၿပီး Ph.D သင္တန္းသားအျဖစ္ မွတ္ပံုတင္ခြင္႔ရသလဲဟု ေမးခြန္းထုတ္ထား၏။ ေနာက္ဆံုးတြင္ “ကြ်န္ေတာ္ Ph.D သင္တန္းက ထြက္လိုက္ပါၿပီ။ အသိအမွတ္ျပဳဘြဲ႔ မဟုတ္လို႔ပါ” ဟု အာရစ္ရွား အိုမာရွားက ေၾကျငာခ်က္ ထုတ္ေလသည္။ သူ႔အေပၚ စြပ္စြဲသူမ်ားက သူ မွတ္ပံုတင္ထားေသာ တကၠသိုလ္၏ အမည္ကို Edison University of Technology ဟု ေဖာ္ထုတ္ထားသည္။
အာရစ္ရွား အိုမာရွားက တကၠသိုလ္၏ အမည္မွန္မွာ Edision University of Technology ျဖစ္ၿပီး British Virgin Islands တြင္ မွတ္ပံုတင္ထားေသာ တကၠသိုလ္ ျဖစ္ပါသည္ဟု ရွင္းျပသည္။ (Virgin Islands သည္ ၿဗိတိသွ်ပိုင္ ကြ်န္းကေလးျဖစ္ၿပီး ထိုကြ်န္းတြင္ မွတ္ပံုတင္ေသာ ကုမၸဏီမ်း အခြန္အတုတ္ေပးေဆာင္မွႈ အလြန္သက္သာ သည္။ အခြန္တိမ္းေရွာင္လိုေသာ လုပ္ငန္းမ်ား ကုမၸဏီ မွတ္ပံုတင္ေလ႔ရွိေသာ အရပ္ျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာ႔စီးပြားေရးေလာကတြင္ လူသိမ်ားပါသည္။)
******************
စကၤာပူတြင္ ဘြဲ႔လက္မွတ္အတုမ်ား ျပည္ပမွာ ယူလာၿပီး ေက်ာင္း၀င္ခြင္႔ သို႔မဟုတ္ အလုပ္ေလွ်ာက္သူပါ မ်ားစျပေနၿပီ။ ၈-၈-၂၀၀၈ ထုတ္ Straits Times သတင္းစာတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၌ ေတြ႔ရွိေသာ ဘြဲ႔လက္မွတ္ အတု သံုးစြဲသူမ်ားတြင္ စကၤာပူမွ ၃၆ ဦး ပါ၀င္ေၾကာင္း ေရးသားထားသည္။ သတင္းစာက နာမည္ ေဖာ္ျပခံရသူ အခ်ဳိ႕ကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းေသာအခါ ၆ ဦးက ဘြဲ႔လက္မွတ္၀ယ္ယူခဲ႔တာ မွန္ကန္ေၾကာင္း ၀န္ခံထားသည္။ ထုိ ၆ ဦးအနက္ ၄ ဦးတို႔သည္ သူတို႔၏ ပညာရည္ႏွင္႔ အေတြ႔အႀကံဳ မွတ္တမ္းလႊာ (resume) တြင္ ဘြဲ႔အတုကို ထည့္သြင္းေဖာ္ျပထားသည္။ ႏွစ္ေယာက္က စာရင္းတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ ‘တကၠသို္လ္’ မွ ဘြဲ႔ရရွိေၾကာင္း ထိုတကၠသိုလ္သည္ ‘ဘြဲ႔စက္ရံု’(degree mill) ျဖစ္သည့္ အခ်က္ကို မသိခဲ႔ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။
ဘြဲ႔လက္မွတ္အတု သံုးစြဲခဲ႔သည္ဟု ယူဆရေသာ ေက်ာင္းဆရာတစ္ဦး၏ ကိစၥကိုစကၤာပူ ပညာေရး၀န္ႀကီး ဌာနက စံုစမ္းအေရးယူရန္ ရွိသည္ဟု သတင္းရရွိသည္။ စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္ ေဒးဗစ္တန္ လင္း၀ွပ္က သူသည္ St. Regis University မွ ေပးမည့္ ဘြဲ႔အေၾကာင္း စံုစမ္းရံုသာ စံုစမ္းခဲ႔ေၾကာင္း၊ မ၀ယ္ခဲ႔ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။ ပုဂၢလိက ေက်ာင္းဆရာ ေဒးဗစ္နယ္ဆင္ ဆင္မ်ဴရယ္က St. Riegis University မွ B.A ဘြဲ႔လက္မွတ္ကို စကၤာပူ ေဒၚလာ ၄၀၀၀၀ ေပးၿပီး ၀ယ္ခဲ႔သည္ ဆို၏။ ေနာက္မွ ၄င္းမွာ အသိအမွတ္ ျပဳခံရေသာ တကၠသိုလ္မဟုတ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္ဟု ဆို၏။
စကၤာပူတြင္ NorthBridge Road တြင္ ဖြင္႔လွစ္ထားေသာ သင္တန္းေက်ာင္း၌ မစၥတာ ဂ်ဳိးဇက္ဆာဂူဆင္ ဆိုသူ အဂၤလိပ္စာ သင္တန္းေပးခဲ႔သည္။ သူ႔ဘြဲ႔လက္မွတ္မ်ားမွာ St. Lourders University က ေပးေသာ BA(Business) ႏွင္႔ MA (Education) ျဖစ္သည္။ ၄င္းသည္လည္း ‘ဘြဲ႔စက္ရံု’ တစ္ခုျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိရသည္ဟု သတင္းေဆာင္းပါးတြင္ ေရးထား၏။
စကၤာပူ လူ၀င္မွႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင္႔ လူ႔အင္အား၀န္ၾကားဌာနတို႔ကလည္း ၀င္ေရာက္လာသူမ်ား ယူလာသည့္ လက္မွတ္အတုမ်ားကို ေတြ႕ေနသည္။ ေတြ႔ရွိသည့္အထဲတြင္ ႏိုင္ငံျခားသားက မ်ားေသာ္လည္း စကၤာပူႏိုင္ငံ သားမ်ားလည္း ဘြဲ႔လက္မွတ္အတု သံုးစြဲမွႈ တိုးပြားလ်က္ ရွိေနသည္ဟု သိရသည္။ အာရွႏွင္႔ အေရွ႕အလယ္ ပိုင္း နိုင္ငံမ်ားတြင္ လူ၀င္မွႈႀကီးၾကပ္ေရးအတြက္ ကန္ထရိုက္ယူၿပီး စစ္ေဆးေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ေပး ေနေသာ Itegra Screen အမည္ရွိ ကုမၸဏီက စစ္ေဆသမွ်တဓြင္ ငါးရာခိုင္ႏွႈန္းခန္႔မွာ ဘြဲ႔လက္မွတ္အတု ျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိသည္ဆို၏္။
Integra Screen မွ ဦးေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမွဴး ဂြ်န္ဘက္စတာက “ အင္တာနက္ေၾကာင္႔ လက္မွတ္အတု ထုတ္ေရာင္းသူ တိုးပြားေနေၾကာင္း။ စကၤာပူတြင္ အလုပ္ရရိွရန္ လက္မွတ္တု၀ယ္ယူသူမ်ားလည္း တိုးပြားေနေၾကာင္း” ေျပာဆိုသည္။
ဘြဲ႔လက္မွတ္စက္ရံု အမ်ားစုက လက္မွတ္တစ္ေစာင္ကို အေမရိကန္ ေဒၚလာ ၅၀ မွ ၅၀၀၀ အထိ ေစ်းႏွႈန္း အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင္႔ ေရာင္းသည္။ အျမင္႔စား နည္းပညာကို သံုးၿပီး ျပဳလုပ္ထားေသာ ဘြဲ႔လက္မွတ္မ်ားကလည္း အစစ္မဟုတ္ေသာ္လည္း အလြန္သားနားသည္။
၃၀-၈-၂၀၀၈ ေန႔ Straits Times တြ္ စျႏၵာေဒ၀ီက အတုအေယာင္ ဒီဂရီမ်ားအေၾကာင္း ေဆာင္းပါးတစ္ေစာင္ ေရးထားသည္။ Belford University က ထုတ္ေပးေသာ ဘြဲ႔လက္မွတ္ ၂ေစာင္ကို ဓာတ္ပံုမိတၱဴႏွင္႔ ေဖာ္ျပထား သည္။ စကၤာပူဆရာ၀န္အသင္း၀င္ ‘ေဒါက္တာ’ ဦးေရထက္ အငယ္စား၊ အလတ္စား စီးပြားေရးလုပ္ငန္း မ်ားတြင္ ‘ေဒါက္တာ’ ဦးေရက ပိုမိုမ်ားျပားေနေၾကာင္း ဟာသေျပာေနၾကသည္ဟု စျႏၵာက ေဆာင္းပါးကို နိဒါန္းပ်ဳိးထားသည္။
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ားက ဂုဏ္ထူးေဆာင္ Ph.D အတုႏွင္႔ ေဒါက္တာဘြဲ႔တပ္ထားေၾကာင္း။ ၄င္းဘြဲ႔မ်ားမွာ Preston, Wisconsin International ႏွင္႔ Kennedy Western အမည္ႏွင္႔ တကၠသိုလ္အတုမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း စျႏၵာက ေဖာ္ျပထားသည္။ ဘြဲ႔အတု၀ယ္ယူသူ သံုးမ်ဳိးသံုးစား ရွိသည္။ ပထမအစုမွာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းရွင္မ်ား ျဖစ္၏္။ ဂုဏ္ရွိသည္ထင္ၿပီး ေဒါက္တာဘြဲ႔တပ္သူမ်ား ျဖစ္သည္။
ဒုတိယလူစုမွာ အတိုင္ပင္ခံပညာရွင္မ်ား၊ ပုဂၢလိကေက်ာင္းမ်ားမွ ကထိကမ်ား၊ နည္းျပမ်ား ျဖစ္သည္။ သူတို႔သည္ ပထမ ဘြဲ႔တစ္ခုရရွိၿပီး လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ အထိုက္အေလ်ာက္ ရွိ၏။ သို႔ေသာ္ Ph.D လက္မွတ္ျပၿပီး ေဒါက္တာဘြဲ႔အမည္ ေရွ႕ကတပ္လိုက္လွ်င္ ပိုၿပီး တင္႔တယ္သည္ဟု ခံယူသည့္ျပင္ ၀င္ေငြလည္း ပိုေကာင္းမည္ ျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ ဘြဲ႔၀ယ္ယူျခင္း ျဖစ္သည္။ ေနာက္ဆံုးလူစုမွာ ဘြဲ႔မရေသးသူမ်ား ျဖစ္သည္။ ဘြဲ႔လက္မွတ္အတုႏွင္႔ ‘လံၾကဳပ္ အမွတ္စာရင္းမ်ားကို သူတို႔က ၀ယ္ယူၿပီး တကၠသိုလ္၀င္ခြင္႔ ေလွ်ာက္ရာတြင္ အသံုးခ်သည္။ အလုပ္ေလွ်ာက္ရာတြင္ အသံုးခ်သည္။ လက္မွတ္အတုႏွင္႔ စကၤာပူတြင္ ဖမ္းမိသူမ်ားမွာ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ား ျဖစ္၏္။
ေဒါက္တာဘြဲ႔အမ်ဳိးမ်ဳိး
ယခုအခါတြင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွိေနေပသည္။
(၁) ပညာသင္ယူၿပီးမွ ရေသာ ေဒါက္တာဘြဲ႔ (Earned doctorate) သည္ ဂုဏ္သိကၡာရွိေသာ တကၠသိုလ္ႀကီး တစ္ခုခုတြင္ သတ္မွတ္ထားေသာ စံအတိုင္း သုေတသနေက်ာင္းသားအျဖစ္ အနည္းဆံုး ႏွစ္ႏွစ္ ေလ႔လာဆည္းပူးၿပီးေနာက္ အဆင္႔မီေသာ သုေတသန စာတမ္းတင္သြင္းၿပီးမွ ရရွိေသာ ဘြ႔ဲျဖစ္သည္။ Earned doctorate ရရွိလွ်င္ နာမည္ေရွ႕တြင္ ေဒါက္တာတပ္ေသ ထံုးစံသည္ ကမၻာအရပ္ရပ္လက္ခံေသာ က်င္႔ထံုးျဖစ္၏။
(၂)Honorary doctorate ေခၚ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔ကိုလည္း ဂုဏ္သိကၡာရွိေသာ တကၠသိုလ္ႀကီးမ်ားက ထိုက္တန္ေသာ ပညာရွင္ပုဂၢိဳလ္မ်ားကို ေရြးခ်ယ္ခ်ီးျမွင္႔ေလ႔ရွိသည္။ ဤကမၻာတြင္ ထိုက္တန္ေသာ ပုဂၢိဳလ္အေျမာက္အျမားရွိေသာ္
ဂုဏ္္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔ ေပးအပ္ျခင္းမွာ ရရွိသူကို တကၠသိုလ္က ဂုဏ္ျပဳျခင္းျဖစ္သည္ဟု ေျပာေလ႔ရွိ၏။ သို႔ေသာ္ တကယ္တမ္းတြင္ ထိုပုဂၢိဳလ္ႀကီႏွင္႔ တကၠသိုလ္ဆက္ဆံမွႈရွိေၾကာင္း ေပၚလြင္ေစၿပီး တကၠသုိ္လ္က ဂုဏ္ယူျခင္းလည္း ျဖစ္သည္။ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ေဒါက္တာဘြဲ႔ကို နာမည္ေရွ႕တပ္ေသာ အစဥ္အလာ ကမၻာႏိုင္ငံအမ်ားစုတြင္ မရွိပါ (ျမန္မာတြင္သာ ရွိပါသည္)။
(၃) ပညာရွင္မဟုတ္သူကို ဂုဏ္သိကၡာရွိ တကၠသိုလ္က ခ်ီးျမွင္႔ေသာ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔မ်ား ရွိပါသည္။ ဥပမာ၊ တကၠသိုလ္အတြက္ ရက္ရက္ေရာေရာ လွဴဒါန္းေသာ ပုဂၢိဳလ္ကို အတိုင္းအတာလိုက္ၿပီး ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဘြဲ႔ ေပးေလ႔ရွိပါသည္။
ႀကံဳႀကိဳက္သျဖင္႔ ေဖာ္ျပစရာ ရွိပါသည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္က အႏုပညာရွင္မ်ားကို ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ဘီေအဘြဲ႔မ်ား ေပးဖူးပါသည္။ ဥပမာ၊ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္က အၿငိမ္္႔မင္းသမီး အမာစိန္ (ယခု ေဒၚအမာစိန္) ကို ဘီေအဘြဲ႔ ေပးခဲ႔သည္။ အမာစိန္က တကၠသုိလ္နယ္ေျမတြင္ အၿငိမ္႔ပြဲေပါင္းမ်ားစြာ ကျပအသံုးေတာ္ခံခဲ႔ၿပီး တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား/သူ၊ ဆရာ/ဆရာမမ်ား၏ အသည္းစြဲမင္းသမီး ျဖစ္သည့္အခ်က္ကို တကၠသိုလ္က အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ျဖစ္၏။
အၿငိမ္႔မင္းသမီးကို ဘီေအ(ဂုဏ္ထူးေဆာင္) ဘြဲ႔ေပးစဥ္က မေပးသင္႔ပါဟု ေ၀ဖန္ေရးသားေျပာဆိုမွႈ ရွိခဲ႔ပံုမရပါ။ တကၠသိုလ္မ်ားက အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင္႔ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ဘြဲ႔ေပးပါသည္။ ဥပမာ၊ ေယးလ္တကၠသိုလ္၏ သမိုင္းတြင္ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းေဆာင္မ်ား ေဆာက္လုပ္လွဴဒါန္းေသာ သူေဌး Elihu Yale ကို ဂုဏ္ျပဳေသာအားျဖင္ပ တကၠသိုလ္က သူ႔အမည္ကို ခံယူသည္။ သို႔ေသာ္ အေမရိကန္ လြတ္လပ္ေရး စစ္ပြဲျဖစ္ပြားစဥ္ ေယးလ္တကၠသိုလ္ အေဆာင္မ်ားကို အဂၤလိပ္စစ္တပ္က ၿဖိဳဖ်က္ရန္ စီစဥ္ခဲ႔ရာ၌ မပ်က္စီးေအာင္ ကာကြယ္ေပးေသာ ေက်ာင္းသားေဟာင္း ဒက္ဒမန္ဖင္းနင္းကို ေယးလ္ေကာလိပ္က ဂုဏ္ထူးေဆာင္ေပးခဲ႔ေသာ မွတ္တမ္းရွိသည္။
(၄) အထက္ပါ ဘြဲ႔မ်ားအျပင္ ယခုေခတ္တြင္ မိုးဦးမွႈိလိုေပၚထြက္ေနေသာ degree mill ေခၚ ဘြဲ႔ေရာင္းစားသည့္ အမည္ခံ တကၠသုိလ္မ်ား၏ ဘြဲ႔မ်ားလည္း ရွိေနသည္။ ထိုဘြဲ႔တြင္လည္း ႏွစ္မ်ဳိးရွိျပန္သည္။ Earned doctorate အေယာင္ေဆာင္ၿပီး သုေတသနစုတမ္း (thesis) ေရးပါ၊ တင္လိုက္ပါ။ ဘြဲ႔ေၾကး (အေတာ္ကေလး) ေပးလွ်င္ ဘြဲ႔ရပါသည္။ စာတမ္းကို ကိုယ္တိုင္ေရးႏိုင္သူကေရး၊ သူမ်ားကို အငွားေရးခိုင္းလည္း ရသည္။ ဤကား ေပါ႔ေပါ႔တန္ ေငြ၀ယ္ Ph.D ျဖစ္သည္။
ေအာင္ျမင္ထင္ရွားသူ ျဖစ္ေလေသာေၾကာင္႔ သူ၏ ေအာင္ျမင္မွႈကို အသိအမွတ္ျပဳေသာအားျဖင္႔ (အမည္ခံတကၠသိုလ္က) အလွဴေငြလိုလို၊ ဘာလိုလို ေငြယူၿပီး ေပးေသာ အတုအေယာင္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔လည္း ရွိေသးသည္။ ေငြေၾကးအကုန္က်ခံႏိုင္လွ်င္ တကၠသိုလ္မွ ပုဂၢိဳလ္မ်ား ဘြဲ႔ရသူေနထုိင္ရာ ျပည္ပႏိုင္ငံသုို႔လာၿပီး ဘြဲ႔ေပးသည္မ်ားပင္ ရွိသည္ကို ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။ ထိုကဲ႔သို႔ေသာ အမည္ခံတကၠသိုလ္ ပရ၀ုဏ္ ရွိမည္ မထင္ပါ။
အစစ္ႏွင္႔အတု ခြဲျခားႏိုင္ပါသည္
တကၠသုိလ္တစ္ခုသည္ သိကၡာရွိေသာ ‘ပညာဓိက’ တကၠသုိလ္လား၊ ဘြဲ႔လက္မွတ္ရုံုလား ခြဲျခားရန္ လြယ္ပါသည္။
တကၠသုိလ္၏ အမည္ကို အင္တာနက္တြင္ ရွာၾကည့္ပါ။ တကၠသိုလ္ အဓိပဓိ (သို႔) ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ဘယ္သူလဲ၊ ပရ၀ုဏ္ ဘယ္မွာ တည္ရွိသလဲ။ တကၠသုိလ္ရဲ႕ သမုိင္းအစက ဘယ္လိုလဲ။ သက္တမ္းဘယ္ေလာက္ ရင္႔ၿပီလဲ။ ထိုတကၠသုိလ္မွ ပါေမာကၡႏွင္႔ ဆရာ ဆရာမ၊ ေက်ာင္းသားမ်ား ထုတ္ေ၀ခဲ႔ၿပီးေသာ peer reviesed paper ေခၚ အဆင္႔ရွိ စာတမ္းမ်ား ဘယ္ဂ်ာနယ္ေတြမွာ ေတြ႕ႏိုင္သလဲ။ ဂ်ာနယ္ကလည္း ပညာရွင္ေလာက အသိအမွတ္ ျပဳေသာ ပညာရွင္မ်ားသိေသာ ၾကည့္ေသာ ဂ်ာနယ္ျဖစ္ရပါမည္။
ယခုေခတ္တြင္ စာတမ္းေရးသည္၊ စာတမ္းဖတ္သည္ဆိုရံုႏွင္႔ မျပည့္စံုပါ။ စာတမ္းသည္ အထင္ကရ ပညာရပ္စာေစာင္တြင္ ပါ၀င္ရမည္။ ထိုသို႔ပါ၀င္ရန္ ပညာရွင္အခ်င္းခ်င္း ေ၀ဖန္သံုးသပ္ၿပီးမွ ထည့္သြင္းျခင္း ျဖစ္သည္။ peer reviewed paper ဟုလည္း ေခၚပါသည္။
အဆင္႔ရွိေသာ Ph.D ဘြဲ႔ျဖစ္မျဖစ္ကို ထိုဘြဲ႔မရရွိမီက ျပဳလုပ္ေသာ သုေတသနကို ‘သမာဓိဒိုင္ အကဲျဖတ္ၿပီး စာတမ္း’ ထုတ္ေ၀ႏိုင္ျခင္း ရွိမရွိႏွင္႔ ဆံုးျဖတ္ႏုိင္ပါသည္။ ေလးစားေလာက္ေသာ တကၠသိုလ္မွ Ph.D မ်ားသည္ ဘြဲ႔ရခါနီး သို႔မဟုတ္ ရျပီးစတြင္ အထင္ကရ ပညာရပ္ဂ်ာနယ္တြင္ အနည္းဆံုးစာတမ္းတစ္ေစာင္၊ ႏွစ္ေစာင္ ေရးသားႏုိင္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရပါသည္။
အင္တာနက္ေခတ္တြင္ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးေရးသားေသာ သုေတသနစာတမ္းအမည္ႏွင္႔ ပါ၀င္ေသာ စာေစာင္ (ခုႏွစ္၊ လ၊ အတြဲနံပါတ္၊ စာမ်က္ႏွာ) အေသးစိတ္ရွာရန္ လြယ္ကူပါသည္။ ထိုစာတမ္းမည္မွ် အဆင္႔ရွိသည္ (သို႔) ပညာရွင္မ်ား ေလးစားသည္ကို တိုင္းတာေသာ Citation index ရည္ညႊန္းကိုးကား မွတ္တမ္းတြင္လည္း ရွာေဖြၾကည့္ႏိုင္ပါသည္။
ဘိုးလွႈိင္
ေမတၱာ ကရုဏာ ေစတနာျဖင့္
စလင္းဇင္ေယာ္
စုစည္းရွာေဖြတင္ျပသည္။
0 comments: